لیبرال تئوکراسی

مبحث دین و سیاست و نسبت آن دو با یکدیگر، همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است و پرسش اساسی این است که آیا دین مشتمل بر سیاست و رهبری امور دنیا هم می‎باشد؟ یا دین ذاتا بیانگر اموری است که صرفا هدایت معنوی و سعادت اخروی انسان را ذاتا تامین خواهد کرد و مقوله ای جدا از سیاست است؟ مسئله دین و سیاست و بحث پیرامون جدایی یا پیوند آن دو، از دیرباز مورد توجه و از دغدغه های اصلی جوامع بشری بوده است. سوالات زیر اصلی ترین موضوعات و فصول اصلی پژوهش خاضر را تشکیل می دهند : 1. مشخصه های لیبرالیسم چیست؟ 2. مشخصه های تئوکراسی چیست؟ 3. آیا لیبرالیسم و تئوکراسی با یکدیگر قابل جمع هستند ؟ این رساله در چهار فصل به بررسی مسئله ی «امکان سنجی پیوند تئوکراسی و لیبرالیسم» می‎پردازد. در فصل اول ، به کلیات بحث پرداخته می شود و مفاهیم مورد نیاز پژوهش تعریف می گردد. مفاهیمی همچون دین، لیبرالیسم، آزادی و مفاهیم بسیار دیگری که با وجود تعدد تعاریف مانند مفاهیم بسیار دیگر در حوزه علوم انسانی، همچنان از ابهام برخوردارند. در فصل دوم مشخصه های اصلی لیبرالیسم، انواع لیبرالیسم و منتقدان آن مطرح می گردد. در فصل سوم ویژگی های بنیادین تئوکراسی یا حکومت دینی بیان می شود و تفاوت های تئوکراسی با حکومت غیر دینی آشکار می گردد. سر انجام در فصل چهارم و نتیجه گیری، به امکان سنجی میان لیبرالیسم و تئوکراسی پرداخته خواهد شد. تلاش نگارنده در مختصری که در فصول جداگانه به هر یک از این مفاهیم اشاره نموده، بر این بوده است تا از تکرار مطالب قدیم -جز در آنجا که ناچار به بیان بوده است- فاصله گرفته و به جدیدترین مسائل در زمینه مورد نظر حتی به صورت خلاصه پرداخته شود. نگارنده در این پژوهش بر آن نبوده است تا جامعه ای آرمانی را ترسیم نموده و آن را به عنوان مدینه فاضله معرفی نماید. هدف اصلی طرح یک تئوری جدید سیاسی است تا بر اساس اعتقاد به ادیان و ایمان به خداوند و توجه به آزادی و حقوق انسان ها، دکترینی در زمینه سیاسی مطرح گردد به نظر می رسد بهترین نوع حکومت باشد، اما بر خلاف جوامع آرمانی، قابل دسترسی است و از افق خیال فاصله گرفته و در جهان حقیقی قابلیت تحقق یافتن دارد. لیبرال تئوکراسی با پیوند اصلی ترین مشخصه لیبرالیسم یعنی آزادی و تئوکراسی یعنی خدا سالاری، هم در حوزه فلسفه دین قابل طرح شدن است و هم می تواند در قلمرو فلسفه سیاسی مطرح شود.